Próchnica – wróg zdrowych zębów!

Próchnica to najbardziej popularna choroba zębów wywołana bakteriami, którą na całe szczęście można całkowicie wyleczyć. W Polsce jest to bardzo problematyczne zjawisko, ponieważ cierpi na nie ponad 90% Polaków. Stomatolodzy stwierdzają próchnicę u ponad połowy kilkuletnich dzieci, a co drugi nastolatek wkracza z nią w dorosłe życie!

Jakie są przyczyny rozwoju próchnicy?

Głównymi winowajcami są bakterie. W naszych ustach żyje około 300 gatunków bakterii, a ich łączna liczba sięga prawie 50 miliardów. Trudno sobie to wyobrazić, ale nie mamy czym się martwić. Większość z nich nie jest szkodliwa. Za powstawanie próchnicy odpowiedzialne są tylko te, które wytwarzają kwasy organiczne poprzez rozkład cukrów i dobrze znoszą kwaśne środowisko. Do powstawania próchnicy nie przyczynia się tylko woda, tłuszcz i białka. Bardzo często zapominamy o tym, jak często pomiędzy posiłkami podjadamy słodkie przekąski, pożywne batony, cukierki, słodkie owoce lub ciastka. Należy także pamiętać o słodzonych napojach, typu: oranżady, słodzone mleczka do kawy, czy soki. To zdecydowanie wystarczy, by stworzyć bakteriom idealne miejsce do rozmnażania się. Węglowodany proste to bardzo dobra pożywka dla rozwoju gatunku Streptococcus mutans. Warto także pamiętać, iż nie tylko to co jemy, ale również to jak dbamy o higienę jamy ustnej ma ogromny wpływ na rozwój próchnicy. Niestety myjemy zęby za krótko i mało dokładnie. Należy zęby szorować min 2-3 minuty z uwzględnieniem wszystkich zakamarków jamy ustnej. Szkodliwe dla zębów resztki pokarmów mogą gromadzić się w przestrzeniach międzyzębowych. Tutaj z pomocą przychodzą nici dentystyczne oraz płyny do płukania buzi.

Jakie są objawy próchnicy?

Powstająca próchnica może dawać na początku niewielkie objawy w postaci nadwrażliwości zębów lub zwiększonej tkliwości. W przypadku dalszego rozwoju choroby może występować ból, a przede wszystkim wyraźne ubytki i zagłębienia w strukturze zęba. Demineralizacja szkliwa powoduje, iż staje się ono porowate, a na jego powierzchni powstaje matowa, biała plama. Jest to pierwsza oznaka próchnicy. Barwniki pochodzące z jedzenia wpływają na jej kolor- może ona z czasem ciemnieć. Ten etap rozwoju próchnicy można jeszcze zatrzymać.

Jak leczy się próchnicę?

Na szczęście nasz organizm potrafi się sam się bronić przed próchnicą. Mechanizmami obronnymi to przede wszystkim ślina, która niweluje mikrobiomy I rozcieńcza wytwarzany przez nie kwas. Ślina zawiera także substancje wzmacniające zęby oraz sprawiające, że ich powierzchnia jest bardziej odporna na działanie kwasów. Jeżeli natomiast próchnica rozwinie się na tyle, że potrzebne jest działanie zewnętrzne to najpopularniejszą metodą jest plombowanie. Stomatolog usuwa zainfekowaną tkankę przy pomocy wiertła lub rzadziej-laserem, a następnie wypełnia szczelnie ubytek specjalnie przystosowanym do tego materiałem. Potocznie jest on nazywany plombą. Istnieje jeszcze metoda bez borowania, czyli leczenie ozonem. Zabieg jest szybki I bezbolesny, a także nie wymaga usuwania tkanki zęba. Ozonowanie jest skuteczną metodą spowalniania procesu rozwoju próchnicy. W przypadku kiedy rozwój próchnicy sięgnie miazgi zęba, a ból stanie się nie do zniesienia, to jedyną metodą przeciwdziałania będzie leczenie kanałowe, które uśmierci ząb, ale pozwoli go zachować. Jeżeli próchnica dostanie się do miazgi zęba, zapalenie będzie nieuniknione.

Czy da się zapobiec rozwojowi próchnicy?

Bardzo duży wpływ na stan zębów ma okres płodowy, dokładniej czas od 4 tygodnia ciąży. To wtedy kształtują się zawiązki zębów mlecznych, a proces ten nazywany jest odontogenezą. Już w tak młodym wieku ważne jest, jakich substancji odżywczych dostarczymy. Zatem istotną rolę odgrywa sposób żywienia kobiety w ciąży. Dlatego w czasie ciąży należy ograniczyć ilość cukrów, zwiększyć ilość spożywanego białka, ponieważ stanowią organiczny zrąb twardych tkanek zęba. Na jakość zębów mają również wpływ witaminy A, C i D oraz wapń. Niedobór witaminy A lub C prowadzi do niedorozwoju szkliwa (hipoplazji). Podczas dojrzewania zębów w ich matrycy (części szkliwa) odkłada się fosforan wapnia. Zbyt mała ilość tego składnika w diecie dziecka będzie skutkowało znacznie słabszym szkliwem i zębiną. O zęby należy dbać całe życie, zatem także w życiu dorosłym należy dbać o dietę ubogą w cukry proste oraz o odpowiednią higienę jamy ustnej. Warto także regularnie chodzić na wizyty kontrolne do stomatologa.